Uzm. Dr. Alp Tunç

EMEKLEYEN ÇOCUKLAR OKULDA DAHA BAŞARILI


Uzman Doktor Alp Tunç - Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı 01.06.2020

Aslında emekleme her bebeğin yaptığı basit bir hareket gibi görünse de aslında bebeklerin nörolojik sistemlerini gelişmesinde çok önemli bir role sahiptir. Normalde beynimizin sağ tarafı, sol uzuvlarımızı, beynimizin sol tarafı ise sağ taraf uzuvlarımızı kontrol eder. Beynin sağ tarafı ile sol tarafı arasındaki bağlantıyı korpus kallosum sağlar.

EMEKLEYEN ÇOCUKLAR, OKULDA DAHA BAŞARILI

Emekleme hareketinde bir taraf kol ile diğer tarafın bacağı aynı anda çalışır. Yani bir bebeğin emekleme hareketini yapabilmesi için vücudunun her iki tarafının, dolayısı ile beynin her iki tarafının bağlantılı olarak çalışması gerekmektedir. Bebek emekleme hareketi yaptıkça sinirler ve korpus kallosum bölgesindeki iletişim daha güçlenir. Beynin her iki yarım küresi koordineli şekilde çalışmaya başlar, dolayısı ile her iki göz, her iki kol, her iki bacak ve diğer uzuvlarda dengeli şekilde çalışır. Beynin her iki yarım küresinin dengeli şekilde çalışması, iki kürenin arasındaki bağlantının güçlü olması, aralarındaki iletişimin hızlanması bebeğin anlama fonksiyonunu artırır ve öğrenmeyi kolaylaştırır. Bunun dışında emeklemede el göz koordinasyonu gelişir bu da bebeğin ilerideki eğitim hayatı için çok önemlidir. Emekleyen bebeklerin her iki gözle görme fonksiyonları emeklemeyenlere göre daha fazla gelişir. Bu bebeklerde derinlik algısı gelişir. Her iki gözle görme yeteneği yüksek olan bebeklerin okuma becerileri daha yüksektir. Emekleyen çocuklar kendi yaşıtlarına göre okuma yazmayı daha çabuk öğrenirler, dolayısı ile eğitim hayatlarında daha başarılı olurlar. Emekleyen bebeklerin omurga, kalça ve bacak kasları emekleme sırasında güçlenirler. Bu da bebeğin yürüyebilmesini kolaylaştırır. Güçlü kaslar bebeğin postürünün düzgün olmasına neden olur. Bebek emekleme sırasında sadece kollarını ve bacaklarını değil, ellerini de kullanır. Bu da bebeğin ince motor hareketleri yapan kaslarının gelişmesine yardımcı olur. Emekleyen bebek çevrenin daha fazla farkındadır. İlgisini çeken cisimlere ulaşmaya çalışır. onlara ulaşabilmek için planlar yapar. Yer değiştirme kabiliyeti, etrafında olanların daha fazla farkında olmasını sağlar. Bu da çevre ile etkileşimini ve sosyalliğini artırır.

BEBEĞİN EMEKLEMESİNE YARDIMCI OLMAK

Öncelikle hiçbir bebek hazır olmadan zorla emekletilmeye çalışılmamalıdır. Yapılan bu tarz hareketler bebeği gereksiz strese sokarak cesaretini kırabilir. Bebeğin emeklemeye hazır olması için belli bir zaman yoktur. Her bebek farklı zamanda emekleyebilir. Eğer bebek kendi kendine doğrulamıyorsa, yuvarlanamıyorsa, kollarını ve bacaklarını kontrol edemiyorsa, başını sağa-sola çeviremiyorsa emeklemeye hazır değildir. Bebeğinizi emeklemeye hazırlamak için;

1-Bebeğinize erken dönemden itibaren karın üstü yatış egzersizleri yaptırmaya başlayabilirsiniz. Bebeğiniz erken dönemde henüz kasları zayıf olduğu için kısa süreli durabilir. Zamanla büyüdükçe, sırt kaslarının güçlenmesi ile daha uzun süre durabilirler. Bunun için bebeğinizi hergün birkaç dakika da olsa yüz üstü yatırıp egzersiz yaptırmanız onu emeklemeye hazırlayacaktır. Karın üstü egzersizlerini yaptırırken onun tok ve neşeli olduğundan emin olmanız önemlidir. Onu karın üstü yatırdığınızda sizin de onun seviyesine inerek, onunla konuşmanız, ona şarkılar söylemeniz, karın üstü yatmayı daha keyifli hale getirip, bebeğinizin daha uzun süre karın üstü yatmasını sağlayacaktır. Bebekler 4. Aydan itibaren dirseklerine dayanıp başlarını bazen de göğüs üst kısımlarını yukarı kaldırabilirler. Bu emekleme için çok önemli bir adımdır. Bu aylarda bebeği yüzüstü yatırıp, ilgisini çekecek bir oyuncağı yer seviyesinden yukarı kaldırırsanız, bebeğiniz sırt ve boyun kaslarını kasarak kafasını yukarı kaldıracaktır.

2-Bebeklerin yürüteç kullanması emeklemesini engeller bu nedenle yürüteç kullanımını kısıtlamanız, bebeği emeklemeye teşvik edecektir.

3-Karın kaslarını güçlendirmek bebeğin emeklemesine yardımcı olacaktır. Bebek oturur pozisyona gelmek istiyorsa, kendini öne doğru çekiyorsa, ki bu çoğunlukla 4. aydan itibaren olur; onu sırtından oturur pozisyona getirebilirsiniz. Dördüncü aydan itibaren bebeğinizi başlangıçta kısa daha sonra süresi giderek artırarak oturtabilirsiniz.

Bebeğinize emeklemeyi öğretmek için;

1-Emeklemek için yapılacak ilk iş; bebeğin emekleyeceği uygun ortamı hazırlamaktır. Bunun için uygun sıcaklıkta, aydınlık bir oda tercih etmeniz yerinde olacaktır. Bebeğinizin rahat hareket edebilmesi için çok fazla giydirilmemiş olması önemlidir. Sadece bez veya ince bir zıbın emeklemek için uygun kıyafetlerdir. Bebeğin dizleri ve ellerinin acımaması için bastığı yüzeyin yumuşak olması önemlidir. Tabi ki bu yumuşaklık, yumuşak bir döşek manasında değildir. Yumuşak bir halı emekleme için idealdir. Her zaman olduğu gibi emeklerken de güvenlik çok önemli; bebeğin emeklediği halının üzerinde yutabileceği kadar küçük cisimler veya batıcı cisimlerin olmadığından emin olunmalıdır.

2-Bebeğinizi sırt üstü yatırın, zaten bu dönemde dönme yeteğini kazandığı için kendisi dönecektir. Eğer dönmüyorsa hafifçe destekleyerek onun dönmesini sağlayabilirsiniz.

3-Eğer kendisi elleri üzerine durup göğüs kısmını kaldırmıyorsa, onu zorlamadan, karnından destekleyerek, göğüsten yukarısını kaldırmasına yarımcı olabilirsiniz. Fakat emeklerken böyle bir destek vermemelisiniz.

4-Bebeğin biraz önüne en sevdiği oyuncağını koyabilir, gelip alması için onu motive edebilirsiniz. Fakat oyuncağı koyduğunuz mesafe çok uzak olmamalıdır. Eğer gelmek istemez veya cesaret edemezse ona doğru emekleyip yeniden oyuncağın yanına gelerek sizi taklit etmesine yardımcı olabilirsiniz. Eğer çok isteksiz veya ağlamaya başlamışsa eğitimi 1 sonraki güne bırakmalısınız.

5-Oyucak yerine yerleştireceğiniz bir ayna, bebeğinizi aynaya doğru emeklemek için motive edebilir.

6-Eğer bebek sadece bir adım bile attı ise onu sözcüklerle, alkışla veya öperek motive etmeniz, bu becerinin gelişmesi açısından çok önemlidir

7-Bebekler taklit ederek öğrenirler, eğer kendinden büyük bir kardeşi varsa onun bebeğin yanında emeklemesi, bebeğiniz için motive edici olacaktır.